Wie is Mark Haddon, de schrijver die “het Wonderbaarlijke voorval met de hond in de nacht” uit zijn pen liet vloeien? De klassieke “whodunit”-vraag, gaan we vandaag even gebruiken om de geestelijke vader achter het bekende verhaal te ontmaskeren.
De Engelse schrijver, geboren in 1962, groeide op in Northampton. Nadat hij zijn studies in Engelse literatuur afrondde aan Oxford University, werkte hij onder meer met kinderen en volwassenen met mentale en fysieke gezondheidsproblemen. Naast zijn carrière als schrijver, was hij eveneens cartoonist voor verschillende prominente Engelse kranten zoals Sunday Telegraph en The Guardian.
Het grootste plezier van schrijven is voor Haddon dat het een eerder occasionele, maar heel intense periode is. Eigenlijk vindt hij het schrijfproces zelf vrij onaangenaam, maar op een bepaald moment past het allemaal mooi in elkaar, en dat moment is zaligmakend. Haddons schrijfdag begint wanneer zijn kinderen naar school zijn. Hij start vaak in zijn schrijfplek in de kelder, om vervolgens verder te schrijven in de bibliotheek of een cafeetje om de hoek. Stilzitten tijdens het schrijfproces is niets voor hem. Hij spendeert zijn dagen dan ook al ijsberend, zodat de ideeën binnenstromen. Haddon voelt zich vaak verplicht om iets helemaal anders te schrijven dan de dag voordien, en sommige dagen schrijft hij zelfs helemaal niet. Het typische ‘1000 woorden per dag’-schrijven, werkt simpelweg niet voor hem. Ook het 'vinden' van zijn karakters en verhalen gaat voor Haddon op een atypische manier. Daar waar vele andere auteurs hun inspiratie vinden bij een persoon of gebeurtenis, is dat bij hem niet het geval. Hij slorpt allerlei ervaring op, en daar vloeien dan na veel polijsten een verhaal met alle bijhorende personages uit. Haddon beschrijft zijn verhalen en personages als een samensmelting van wel 50 verschillende gebeurtenissen of personen. .[1]
Haddon publiceerde het “The Curious incident with the dog in the nighttime” in twee verschillende versies; één voor kinderen en één voor volwassenen. Door die laatste versie was het eveneens zijn eerste boek voor volwassenen. Het boek was een gigantisch succes in het Verenigd Koninkrijk en ver daarbuiten; het is vertaald in niet minder dan 36 talen. Haddon won met er ook verschillende boekprijzen mee in Engeland, zoals de Whitbread Book of the Year-prijs.[2]. De vertaling naar het Theater werdt gemaakt in opdracht van The National Theatre in Londen en speelt al sinds 2012 in verschillende landen. Ook de filmrechten zijn reeds verkocht aan de Warner Bross brothers.
Met dit verhaal schreef Marc Haddon één van de eerste werken die ASS (Autisme Spectrum Stoornis) onder de aandacht bracht bij het grotere publiek. Het verhaal van Christopher doet de lezer beter begrijpen dat taken die voor niet-autistische personen evident zijn, heel imponerend kunnen zijn voor mensen op het ASS-spectrum.
De nadruk op autisme maakte 'Het wonderbaarlijk voorval' ook controversieel. Critici bekritiseerden het feit dat Haddon weinig onderzoek had gedaan naar ASS, en dat hij het boek zou geschreven hebben voor een graantje van de populariteit mee te pikken, omdat hij ermee de leemte in de populaire cultuur die dit thema aankaartte, opvulde. Eén van de grootste kritieken was de stereotypering van mensen met ASS. In antwoord op deze kritiek, gaf hij aan dat labels niet belangrijk waren, en het boek niet over autisme ging.[3] Hij beschrijft vandaag het boek nog steeds als een boek over “anders zijn”, niet over een beperking.[4] In een interview in 2016 gaf hij te kennen dat hij zich wat ‘ongemakkelijk’ voelt over het feit dat 'Het Wonderbaarlijke voorval' vandaag een referentiepunt is in gesprekken rond autisme. “Als eender welke novelle, theaterstuk of gedicht de lezers helpt om meer empathie en verbeelding te ontwikkelen, is dat geweldig. Maar als de schrijver van 'Het Wonderbaarlijke voorval', zie ik mijn werk eerder als fictie, puur en simpel. En wat Christopher betreft? Hem zou ik liefst beschrijven in zijn eigen woorden – ‘een jonge wiskundige met wat gedragsproblemen’”.[5]
Toch wordt het werk, ondertussen ook door organisaties binnen autisme-onderzoek, gezien als een verhaal dat meer bewustzijn heeft gecreëerd rond ASS binnen de maatschappij en staat op de 'verplichte literatuurlijst' van verschilllende secundarie scholen over de hele wereld.
Lotte van Attenhoven
---
[1] https://www.youtube.com/watch?v=sL-edz0S-Ts
[2] https://theconversation.com/mark-haddon-did-no-research-into-autism-for-the-curious-incident-of-the-dog-in-the-night-time-thats-just-one-reason-its-controversial-237022
[3] https://researchautism.org/blog/book-review-the-curious-incident-of-the-dog-in-the-night-time/
[4] https://theconversation.com/mark-haddon-did-no-research-into-autism-for-the-curious-incident-of-the-dog-in-the-night-time-thats-just-one-reason-its-controversial-237022
[5] https://www.bigissuenorth.com/reading-room/2016/04/author-qa-mark-haddon/